HET WELZIJN VAN ZIEKENHUISPERSONEEL VERBETEREN - strategIE no.1
Klinieken en ziekenhuizen staan voor enorme uitdagingen bij het aanwerven, aangezien het personeel steeds schaarser wordt en hun verloop stijgt. Bovendien vormen burn-out en een slecht welzijn van de gezondheidswerkers een groeiend probleem met absenteïsme als gevolg. Een studie van Aiken et al. (2012) over het onderzoek naar "Patiëntveiligheid, tevredenheid en kwaliteit van ziekenhuiszorg", waarbij 61.168 verpleegkundigen in 12 Europese landen en de VS werden ondervraagd, ontdekte dat in negen landen een kwart of meer van de verpleegkundigen aan burn-out leidde, met zo hoge percentages als 78% bij Griekse verpleegsters. En deze cijfers groeien voortdurend.
​
Oorzaken van burn-out en stress zijn divers en werden in vele onderzoeken op dat vlak bestudeerd. Onvoldoende personeel, overmatige werklast, blootstelling aan gewelddadige patiënten, gebrek aan rustmomenten tussen intense emotionele betrokkenheden bij patiënten en blootstelling aan continu hoge geluidsniveaus behoren tot de meest benoemde.
​
Teneinde een goede patiëntenzorg te behouden is het belangrijk dat het welzijn van het medisch personeel op peil blijft.
Gelukkig zijn er oplossingen om die problemen aan te pakken en te voorkomen. Vele hiervan zijn "actieve", directe oplossingen, andere zijn "passiever" of indirecter. Actieve oplossingen zoals organisatorische of individuele interventies hebben tot doel de aanwezigheid van stressoren op het werk te verwijderen door actief te werken aan het emotionele evenwicht van het individu. Deze omvatten taakherstructurering, het opbouwen van een relatie tussen manager en werknemer, teambuilding, op mindfulness gebaseerde stress reducerende programma's, training in emotioneel management, communicatiebeheer of kunsttherapie om er maar een paar te noemen.
​
De passieve oplossingen daarentegen zijn bedoeld om stressoren te verwijderen van de fysieke werkomgeving en tegelijkertijd de aanwezigheid van kalmerende elementen te versterken. Bij Ardism zijn we er ons van bewust van de impact die de omgeving heeft op het menselijk welzijn. Daarom zullen we ons in de komende serie artikelen concentreren op enkele van deze passieve strategieën.
​
Het goede nieuws is dat alle strategieën die geïmplementeerd worden om de omgeving
van zorgverleners te verbeteren, ook een positieve impact hebben op hun patiënten.
​
​
In dit artikel ontwikkelen we onze eerste strategie:
EEN CONTACT LEGGEN MET DE NATUUR
​
Heb je je ooit afgevraagd waarom apps die als doel hebben hun gebruikers te ontspannen, natuurlijke landschappen en geluiden gebruiken als achtergronden of thema's? Waarom zien we in plaats daarvan geen afbeelding van een comfortabele woonkamer, een bruisend uitzicht op een stad, een open kantoorruimte of een lounge voor ziekenhuispersoneel?
Waarom komen diezelfde natuurlijke landschappen weer in ons op als we denken aan een retraite?
Je hebt jezelf die vraag waarschijnlijk nooit gesteld omdat het antwoord zo voor de hand ligt, en toch, als we het eenmaal proberen uit te leggen, kunnen we alleen maar met veronderstellingen opkomen.
Diep van binnen weten we wel dat mens en natuur een sterke band hebben. De dichter en filosoof John O'Donohue citeerde in zijn boek Beauty: "De aarde is onze oorsprong en bestemming." De natuur biedt ons een kalmerende stilte aan in tegenstelling tot de hectische levensstijl die we vandaag de dag leven. De contemplatie van de langzaam groeiende elementen van de natuur daagt ons ongeduld uit en moedigt ons aan tot kalmte te komen. Er zijn aanwijzingen dat een blootstelling aan de natuur cognitieve vermoeidheid en stress vermindert alsook het niveau van concentratie verhoogt.
Opnieuw een band leggen tussen de medewerkers en de natuur is een gemakkelijke strategie die men kan toepassen om hun welzijn te vergroten. Idealiter gebeurt dit dankzij een raam met zicht op een prachtig landschap, tuin of binnenpatio. Hieraan koppelt zich de mogelijkheid voor medewerkers om in deze groene omgeving even te pauzeren.
Combinatie van lichaamsbeweging en natuur is inderdaad optimaal om ons doel te bereiken. De setting van het gebouw en zijn vorm laten dit helaas
niet altijd toe, maar gelukkig zijn er andere manieren.
Als je de natuur buiten niet kunt zien, breng ze dan naar binnen. Het toevoegen van planten of zelfs begroeide muren kan in de meeste ziekenhuiszalen uitgevoerd worden behalve in kamers waar infectiebeheersing cruciaal is, zoals steriele en propere kamers. Kamerplanten hebben zelfs het voordeel dat ze gifstoffen uit de lucht verwijderen en verder bijdragen aan een goede gezondheid.
​
Als het onderhoud hiervan zorgwekkend is, kan men aan teamprogramma's denken waarin het personeel wordt uitgenodigd om regelmatig een paar minuten aandacht te besteden aan het bewateren van de planten. Daarenboven heeft men ook bewezen dat synthetische planten, hoewel ze niet dezelfde luchtzuiverende eigenschappen hebben als echte planten, wel dezelfde voordelen bieden voor ons mentaal welzijn. Hun kwaliteit en gelijkenis op echte planten is de afgelopen jaren enorm verbeterd.
En tot slot, als geen van de bovenstaande opties haalbaar is, dan zouden kunstwerken, foto's of zelfs videoprojecties hetzelfde doel bereiken. Dit is waar ecotherapie kunsttherapie ontmoet. In hun onderzoek naar helende kunst suggereren Ulrich en Gilpin (2003) dat natuurkunst (of kunst met uitzicht of representaties van de natuur) herstel zal bevorderen als 'het de volgende kenmerken bevat: kalm of langzaam bewegend water, groen en gebladerte, bloemen, voorgrond met
ruimtelijke openheid, parkachtige of savanneachtige eigenschappen (met verspreide bomen en hoge grassen), en vogels of andere niet-bedreigende dieren in het wild. Bij het plaatsen van het kunstwerk is het natuurlijk belangrijk om ervoor te zorgen dat die zichtbaar is voor de mensen waarvoor ze bedoeld zijn.
​
door Sylvie Meunier
8 November 2019
​
​